• Tiếng Việt – Lưu Quang Vũ

    Tạm biệt mùa hè, mấy hôm nay, học trò lớp một đã bắt đầu khăn gói làm quen trường lớp. Những buổi đầu tiểu học thật là hệ trọng với bao nhiêu nước mắt trẻ con và những tâm tình người lớn. Quan trọng tiếp theo, sắp tới đây, các em sẽ được tập đọc, tập viết và tập làm văn. Các em sẽ được học Tiếng Việt. Và mong lắm, các em sẽ học được lòng yêu Tiếng Việt.


    Tiếng mẹ gọi trong hoàng hôn khói sẫm
    Cánh đồng xa cò trắng rủ nhau về
    Có con nghé trên lưng bùn ướt đẫm
    Nghe xạc xào gió thổi giữa cau tre.

    Tiếng kéo gỗ nhọc nhằn trên bãi nắng
    Tiếng gọi đò sông vắng bến lau khuya
    Tiếng lụa xé đau lòng thoi sợi trắng
    Tiếng dập dồn nước lũ xoáy chân đê.

    Tiếng cha dặn khi vun cành nhóm lửa
    Khi hun thuyền, gieo mạ, lúc đưa nôi
    Tiếng mưa dội ào ào trên mái cọ
    Nón ai xa thăm thẳm ở bên trời.

    “Ðá cheo leo trâu trèo trâu trượt…”
    Ði mòn đàng dứt cỏ đợi người thương
    Ðây muối mặn gừng cay lòng khế xót
    Ta như chim trong tiếng Việt như rừng.

    Chưa chữ viết đã vẹn tròn tiếng nói
    Vầng trăng cao đêm cá lặn sao mờ
    Ôi tiếng Việt như bùn và như lụa
    Óng tre ngà và mềm mại như tơ.

    Tiếng tha thiết, nói thường nghe như hát
    Kể mọi điều bằng ríu rít âm thanh
    Như gió nước không thể nào nắm bắt
    Dấu huyền trầm, dấu ngã chênh vênh.

    Dấu hỏi dựng suốt ngàn đời lửa cháy
    Một tiếng vườn rợp bóng lá cành vươn
    Nghe mát lịm ở đầu môi tiếng suối
    Tiếng heo may gợi nhớ những con đường.

    Một đảo nhỏ ngoài khơi nhiều kẻ nhận
    Vẫn tiếng làng tiếng nước của riêng ta
    Tiếng chẳng mất khi Loa thành đã mất
    Nàng Mỵ Châu quỳ xuống lạy cha già.

    Tiếng thao thức lòng trai ôm ngọc sáng
    Dưới cát vùi sóng dập chẳng hề nguôi
    Tiếng tủi cực kẻ ăn cầu ngủ quán
    Thành Nguyễn Du vằng vặc nỗi thương đời.

    Trái đất rộng giàu sang bao thứ tiếng
    Cao quý thâm trầm rực rỡ vui tươi
    Tiếng Việt rung rinh nhịp đập trái tim người
    Như tiếng sáo như dây đàn máu nhỏ.

    Buồm lộng sóng xô, mai về trúc nhớ
    Phá cũi lồng vời vợi cánh chim bay
    Tiếng nghẹn ngào như đời mẹ đắng cay
    Tiếng trong trẻo như hồn dân tộc Việt.

    Mỗi sớm dậy nghe bốn bề thân thiết
    Người qua đường chung tiếng Việt cùng tôi
    Như vị muối chung lòng biển mặn
    Như dòng sông thương mến chảy muôn đời.

    Ai thuở trước nói những lời thứ nhất
    Còn thô sơ như mảnh đá thay rìu
    Ðiều anh nói hôm nay, chiều sẽ tắt
    Ai người sau nói tiếp những lời yêu?

    Ai phiêu bạt nơi chân trời góc biển
    Có gọi thầm tiếng Việt mỗi đêm khuya?
    Ai ở phía bên kia cầm súng khác
    Hãy cùng tôi trong tiếng Việt quay về.

    Ôi tiếng Việt suốt đời tôi mắc nợ
    Quên nỗi mình quên áo mặc cơm ăn
    Trời xanh quá môi tôi hồi hộp quá
    Tiếng Việt ơi tiếng Việt xót xa tình…

    Lưu Quang Vũ