Tám mươi ba đoạn văn có đánh số thứ tự La Mã, giống như tám mươi ba trang giấy xé ra từ một quyển nhật ký, ghi lại những ngày tháng trong một đời sống đang mỏi mệt và những suy tưởng trong một ý thức đang bùng vỡ, chính là Mặt trời không bao giờ có thực của Phạm Công Thiện. Mây Ngàn xin trân trọng giới thiệu ba đoạn trích cùng quý vị và các bạn.
V.
Thanh bình đã chết trong tôi như một con muỗi để máu trên chiếc mền mùa đông. Từ đây cuộc đời trở thành mực đắng.Tôi không còn phân biệt giữa mực và máu. Tôi trở thành kẻ thù của tất cả loài hoa dại.Tôi tru lên như người bị cơn điên mặt trời giữa mùa Đông vô tận của Bắc Cực. Tôi không hét; tôi nhổ vào mặt Thanh Bình. Tất cả mùa xuân đều lường gạt; vệt máu đỏ của con muỗi cũng là vệt máu từ thân thể tôi: muỗi là con chim bị đọa. Tôi xin gióng lên một hồi chuông siêu độ cho tất cả những con muỗi đã chết trên khắp hoàn cầu, Requiem pour un moustique, an bình cho muỗi, cầu nguyện cho muỗi an giấc ngàn thu…
XLVI.
Hai mươi năm trời vụt lướt qua như tiếng vó ngựa trong hộp diêm quẹt; tôi thích dùng những hộp diêm quẹt có nhãn in hình con ngựa, trong đó, nằm im mấy chục diêm quẹt, mỗi đầu diêm quẹt là một bầu thai, ôm ấp một mặt trời con. Tiếng lửa đánh lên là tiếng vút thét của vó ngựa. Tôi vứt đi những ngày tháng quá khứ như vứt đi những tro tàn trên đầu ngọn thuốc, không hối tiếc, không tình cảm, không xót xa nghĩ ngợi.
Cuộc đời tôi, những bước chân tôi đi, những ngón tay tôi cầm viết và nâng tách cà phê, thơ mộng những gì thơ mộng nhất và tàn bạo nhất trong đôi mắt khép lại của sự chết.
Ngày hôm nay, ngày 1 tháng 6 năm 1967 tôi vừa đúng hai mươi sáu tuổi. Tôi vừa tắm xong, dưới ánh đèn cầy leo lét của gian phòng tối; phòng có điện, nhưng tôi không dùng điện; nước và lửa, sự trần truồng của tôi và bóng tối, còn hỏi gì hơn khi tiếng kêu của ban mai vẫn chờ những bước chân của tôi trên những lộ trình đã đi qua và những lộ trình sẽ đi qua?
Sự linh thiêng của bình mực và ngòi bút, sự linh thiêng của ba ngón tay chụm lại trên cán bút, sự linh thiêng của hơi thở và khói đen, sự linh thiêng của những dòng chữ sai văn phạm và của một tiếng chim vụt nổ lên giữa không khí, sự linh thiêng của những tai nạn lưu thông, những thiên tai, những cơn giận, những cử chỉ quá tầm thường trong đời sống; sự linh thiêng của người công chức già ở sở bưu điện trong cử chỉ ôm thuốc đánh diêm, giữa một buổi chiều vắng lặng, đọc nhật báo cho qua những tháng ngày máy chạy đều đều như tiếng ru con của mẹ già đã chết và đã được chôn trong nghĩa địa quên lãng.
LXII.
Vô hạn vừa nổ trong tôi, một con chim run cánh bay chấp chới giữa cơn mưa chiều.
Phạm Công Thiện
Mặt trời không bao giờ có thực
An Tiêm xuất bản, năm 1967